Nie był to dla nas spokojny czas nad jeziorem. W środku nocy wyjec siedzący wygodnie na gałęzi tuż nad nami wył przez dobrą godzinę. Inne wyjce odpowiadały jej z daleka. Straszny hałas obudził wszystkich. Byliśmy w centrum rozmowy małp, a raczej ich sporu. Małpy te nie bronią swych terytoriów, ale kiedy się spotkają, każda z grup agresywnie próbuje eksmitować drugą.

Z samego rana wynajęliśmy łódź, która zabrała nas na wyspę Topoxte na jeziorze o tej samej nazwie. Na wyspie znajdują się pozostałości wielu budowli, największe z nich należą do centrum ceremonialnego starożytnego miasta. Prace budowlane trwały tu do późnego okresu postklasycznego, prawdopodobnie do połowy XV wieku. Sugeruje to napływ ludności po upadku miast pod koniec klasycznego okresu Majów.

Piramida schodkowa znana jako budynek C jest przykładem architektury postklasycznej. Piramida ma strome schody wychodzące z placu kompleksu ceremonialnego. Na szczycie znajdowała się świątynia związana ze składaniem ofiar z ludzi. Styl architektoniczny podobny jest do budowli w Mayapan, co sugeruje silne powiązania z tym ważnym postklasycznym miastem na północnym półwyspie Jukatan.

Na wyspie Topoxte znajduje się wiele miejsc pochówku. Pochodzą one z różnych okresów. Niektóre groby należą do dzieci, ale wiele z nich zidentyfikowano jako szczątki ludzi w wieku od 17 do 25 lat, rzadko starszych.

Po powrocie z wyspy Topoxte pojechaliśmy do pobliskiego Yaxha, miasta Majów o długiej historii. Zamieszkane było ono między 600 rokiem p.n.e. a 900 n.e. W latach 250–600 n.e. miało ono silne powiązania z odległym Teotihuacan w okolicy dzisiejszego miasta Meksyk. Dzisiejsze ruiny Yaxha to pozostałości ponad 500 budowli.

Yaxha było gęsto zaludnione, bardziej niż większość innych miast Majów. W mieście stwierdzono istnienie dziesięciu głównych szlaków komunikacyjnych. Niektóre drogi miały grubą utwardzoną nawierzchnię. Pozwalało to na transport na rolkach ciężkich materiałów, takich jak stele lub ołtarze z kamieniołomu do miejsc docelowych.

Grupy budynków, które dziś nazywamy obserwatoriami, nie są zorientowane na astronomiczną północ. Ich głównym zadaniem była obserwacja ruchu słońca. Lokalizacja świątyń związana jest z położeniem słońca podczas przesilenia letniego i zimowego.

Akropol Północny jest najstarszym w Yaxha, wszystkie budynki zawierają starsze konstrukcje wewnątrz. Układ budowli reprezentuje święte aspekty wszechświata Majów, w którym siedem miało ważne znaczenie. Majowie rozpoznawali siedem kierunków: wschód, północ, zachód, południe, niebo, świat podziemia i centrum. Północna strona akropolu z piramidą podzieloną na siedem tarasów przedstawia niebo. Jezioro Topoxte na południu jest domeną ciemności i reprezentuje podziemny świat.

Z Yaxha podążyliśmy w kierunku Tikal. Jest to chyba największe centrum turystyki w Gwatemali. Bilety sprzedawane są kilkanaście kilometrów przed Tikal. Na szczęcie wiedzieliśmy, że od razu musimy dokupić pozwolenie na jazdę drogą do Uaxactun znajdującego się 25 km za Tikal. Podróżując wolno ostatni odcinek drogą szutrową dotarliśmy do Uaxactun już o zmroku. Nasze obozowisko na noc rozbiliśmy tuż przy samych ruinach.