Po naszej nieudanej wizycie w Bonampak wróciliśmy, aby spędzić noc na tym samym kempingu obok Palenque, który odwiedziliśmy zaledwie kilka dni wcześniej. Następnego ranka zabraliśmy Baliosa, aby przełożyć mu koła i około południa wyruszyliśmy na drogę. Resztę dnia spędziliśmy w samochodzie. Naszym następnym celem był Rezerwat Biosfery Calakmul. Po drodze zauważyliśmy ciekawe obiekty wiszące ponad drogą. Na obszarach leśnych małpy miały własne mostki, które umożliwiają im przejście przez drogę. O zachodzie słońca dotarliśmy w końcu do Campamento Yaax’che, bardzo ekologicznego kempingu bez bieżącej wody. Byliśmy w gęstym lesie deszczowym. Całą noc mżyło.

Nadszedł czas, aby zobaczyć kolejne ruin Majów. Rano udaliśmy się do pobliskiego Balamku. To małe miasto było zasiedlone od około 300 pne do prawdopodobnie 1000 roku ne. Długo zapomniane, zostało odkryte bardzo niedawno, w 1990 roku. Chodząc między częściowo odrestaurowanymi budowlami zauważyliśmy różne style architektoniczne budynków, inne od tych, które widzieliśmy do tej pory. Dowiedzieliśmy się, że style w Balamku są połączeniem tradycji Peten z miast na południu i elementów architektonicznych stylu zwanego Rio Bec.

Ciekawą rzeczą znalezioną w Balamku jest malowany fryz, część górnej fasady jednego z budynków. Fryz ma 17 metrów długości i jest największym w świecie Majów, który przetrwał do naszych czasów. Pochodzi on z około V wieku naszej ery. Fryz przedstawia wierzenia ówczesnych ludzi, ich władców i bóstwa w typowej dla Majów abstrakcyjnej formie. Zwierzęta to często mieszańcy, Jaguar ma twarz gada lub jest w klęczącej pozycji jeńca ze związanymi rękoma. Królowie wyłaniają się z ropuchy lub krokodyla, co sugeruje ich niebiańskie pochodzenie. Płazy powstają z potworów podziemia i stanowią połączenie dwóch światów. Gady w towarzystwie roślin wodnych to symbole żyzności ziemi. Cały fryz jest gloryfikacją władców.

Wczesnym popołudniem, po przeszło godzinnej jeździe z Balamku dotarliśmy do Calakmul. Głęboko w lesie tropikalnym leży jedno z największych i najpotężniejszych miast Majów. Tysiące różnych starożytnych budowli zajmuje tu ogromny obszar. Była to gęsto zaludniona aglomeracja miejska, a nie jak w przypadku innych miast tylko elitarne centrum otoczone zabudowaniami podwładnych. Szacuje się, że w mieście mieszkało 50 000 ludzi, a populację na całym obszarze królestwa oblicza się na 1,5 miliona.

Calakmul osiągnął szczyt rozwoju około wieku V. Większość historii tego miasta zdominowana była przez serię wojen z Tikal, potężnym rywalem położonym 110 km na południe. W wojny zaangażowanych było także wiele sojuszniczych miast po obu stronach, nawet te znajdujące się tak daleko jak dzisiejszy Honduras. Pokonany w końcu Calakmul stracił podległe sobie prowincje i upadł około 900 r. aby zostać porzucony całkowicie 100 lat później. Osłabł również Tikal, który też został zniszczony. Wojny między dwoma potężnymi miastami mogły przyczynić się do globalnego upadku Majów i załamania się ich cywilizacji po roku 900 ne.

W całej Mezoameryce tradycją w budownictwie było wykorzystywanie poprzednich budynków. Nowa konstrukcja obudowywała starą, starannie ją przykrywając. Był to praktyczny sposób, nowi władcy wznosili coraz wyższe budowle. Tak właśnie powstała Struktura II, jedna z największych i najwyższych na świecie Majów. Wewnątrz tej konstrukcji ukryte jest siedem innych budynków zbudowanych od V wieku pne do VIII wieku naszej ery. Finalna piramida o masywnej podstawie ma 50 m wysokości i była sercem miasta. Wewnątrz konstrukcji znaleziono dziewięć komnat grobowych. Na szczycie piramidy znajdował się pałac z wieloma pokojami i łaźnią parową. Widok z wierzchołka zapiera dech w piersiach, niekończący się wiecznie zielony las i szczyty innych piramid Calakmul.

Struktura III to pałac zbudowany w VI wieku naszej ery. Jest to przykład stylu architektonicznego Petén. W jednym z pokoi znajdował się grób wypełniony bogatymi darami. Sugeruje to, że pochowany był tu władca. Brak poważnych zmian architektonicznych nasuwa przypuszczenie, że w pałacu tym mieszkała jedna z ostatnich dynastii Calakmul.

Jako ostatni opuściliśmy Calakmul. Parking był całkowicie pusty. W ciągu około godziny dotarliśmy do Campamento Yaax’che, miejsca, w którym spędziliśmy poprzednią noc. Schemat pogodowy jest tutaj powtarzalny i wysoce przewidywalny. Deszcz zaczął padać zaraz po zachodzie słońca i trwał nieustannie aż do wschodu.